Каналдар жана дарыялар өнүгүүдө жана инфраструктурада маанилүү роль ойноо менен ири шаарлардын кооз жайларына айлана алат. Суу артериялары шаарларга көрк гана бербестен, жайлуу эс алуу аймагын түзүп, көрк берүү менен туристтерди тартат. Буга белгилүү Амстердам каналы же Пекиндин жээктери мисал боло алат, алар шаардык жашоонун ажырагыс бөлүгүнө айланган. Мындай мейкиндиктер туризмдин жана ишкердиктин өнүгүшүн шарттап, жашоо сапатын жакшыртып, экономикалык өсүшкө өбөлгө түзөт. Тилекке каршы, Бишкекте Чоң Чүй каналы (ЧЧК) болгонуна карабастан, Кыргызстанда көрктөндүрүлгөн жана көрүнүктүү жээк зоналары жок.
Азыркы учурда Чоң Чүй каналынын боюндагы аймак кароосуз калган. Мында эс алуу, сейилдөө жана активдүү эс алуу жерлери дээрлик жокко эсе. Бирок бул жээктерди заманбап коомдук жайларга айлантууга багытталган реконструкциялоо планы аркылуу кырдаалды өзгөртүүгө болот. 2021-жылы Бишкек шаардык кеңешине шайлоодо көпчүлүк мандатка ээ болгон “Эмгек” партиясы мына ушундай амбициялуу сунуш менен чыгууда. Чоң Чүй каналын модернизациялоо идеясы партия тарабынан ошол убакта эле көтөрүлгөн жана андан бери айрым ийгиликтерге жетишилди.
Шайлоого аттанган партиянын “Демилгелүү шаар 2.0” шайлоо программасынын алкагында Чоң Чүй каналынын жээктерин калыбына келтирүү артыкчылыктуу максаттардын бири бойдон калууда. Негизги концепция – бул аймактарды спорттук жана маданий объекттери, вело жана чуркоо жолдору бар көп функционалдуу эс алуу аймагы кылуу болуп саналат. Мындай аракет шаардын инфраструктурасын гана жакшыртпастан, Бишкектин түндүк райондорун өнүктүрүүгө да жол ачат.
«Биз ЧЧК жээк зоналары унутулуп, колдонулбай калышына жол бербөөгө умтулабыз. Биздин сунуш аларды эс алуунун, туризмди жана ишкердикти өнүктүрүүнүн борборлору боло алган шаардын жашоосунун маанилүү элементтерине айландыруу максатын көздөйт. Мындай демилгелер шаардын көркүнө көрк кошпостон, экономикага да оң таасирин тийгизүүдө», — дейт «Эмгек» партиясынын талапкери Руслан Шаршенбай уулу.
Чындыгында, ЧЧКнын боюнда заманбап жээктерди түзүү ишкердик жана эс алуу үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат. Мында кафелерди, соода аянтчаларын, спорттук комплекстерди жана маданий борборлорду курууга болот. Ошентип, борбордун түндүк райондору инвестициялар жана ишкердик чөйрөсү үчүн кыйла жагымдуу болуп, ал эми жээктер жандуу жана динамикалуу коомдук жайларга айланмакчы.
«Чоң Чүй каналы сыяктуу аймактарды жаңылоо – бул жөн гана шаарды көрктөндүрүү эмес. Бул – борбордун келечегине салым кошуу. Мындай өзгөрүүлөр экономикалык өнүгүүгө жаңы дем берип, жумуш орундарын түзүүнү шарттап, шаардыктарга заманбап эс алуу жана иштөө зоналарын сунуштайт», — деп кошумчалады «Эмгек» партиясынын төрагасы Токтосун Султанов.
Мындан тышкары борбордогу жээктерди модернизациялоо – бул экологиялык кырдаалды жакшыртуу дегендик. ЧЧК боюндагы аймактарды жашылдандыруу Бишкектеги абанын булганышын азайтууга жана сапатын жакшыртууга жардам берет. Бул шаардын экологиялык көйгөйлөрүн чечүүдө маанилүү кадам болуп калат.
Албетте, жакшыртуу боюнча масштабдуу пландарды ишке ашыруу ар дайым каржылык жана административдик ресурстарга байланыштуу. Максаттарды ийгиликтүү ишке ашыруу үчүн муниципалдык бийлик менен ишкердиктин ортосунда тыгыз өз ара кызматташуусу талап кылынат. Бирок “Эмгек” партиясы бардык кыйынчылыктарды жеңүүгө боло тургандыгына жана жээктерди толук жаңылоо убакыттын гана маселеси экенине ишенет.
Ошону менен бирге, каналдын боюнда заманбап мейкиндикти куруу Бишкекти шаарларды көрктөндүрүү жаатындагы дүйнөлүк стандарттарга жакындатып, аны жашоочуларга кыйла ыңгайлуу жана меймандар үчүн жагымдуу кылары анык. Бул кадам Чоң Чүй каналынын жээктерин кароосуз калган жерден калаанын өнүгүшүнө кызмат кыла турган жайга айландырууну убада кылат.
» Эмгек » саясий партиясынын шайлоо фондунун каражаттарынан каржы боюнча ыйгарым укуктуу өкүлү Жокоева Ж.Ж тарабынан төлөндү.
